Chuyện đau lòng đến khó tin ở bản “ết”

[Siêu Nhân Leech]

Trước khi vào bản tìm hiểu về thực trạng HIV, chúng tôi đã được không ít người khuyến cáo rằng, người nhiễm "ết" ở đó nhiều lắm, đi đứng, ăn uống cẩn thận kẻo bị lây. Thoáng chút giật mình nhưng bởi ít nhiều hiểu biết về những con đường có thể lây lan loại vi rút này nên chúng tôi đã kịp trấn an…
Những câu chuyện rùng mình
Một cán bộ xã Đồng Văn cho biết: Năm 2010, toàn xã phát hiện 52 trường hợp dương tính với vi rút HIV/AIDS. Đầu năm 2011, có đoàn xét nghiệm của tỉnh Nghệ An lên, phát hiện thêm được 13 trường hợp nữa. Từ đó đến nay, không có chuyên gia ở tỉnh về, không có xét nghiệm nên không biết con số cụ thể thế nào. Mà có xét nghiệm hay kiểm tra gì đó cũng thế thôi, nhiều người không chịu đến kiểm tra…

Chị Trần Thị Th. không có tiền đi xét nghiệm HIV
Theo con số mà chúng tôi nắm được ở Trạm Y tế xã Đồng Văn, chỉ trong hai năm 2010 - 2011, xã này đã có 21 người chết vì "ết". Còn năm 2012 chưa có thống kê cụ thể nhưng các cán bộ y tế ở đây cho biết, phải bằng con số của hai năm qua cộng lại. "Có nhà chết gần hết rồi, tất cả đều nhiễm HIV, trừ đứa con gái đầu lòng đang học lớp 5" - ông Hà, Phó Trạm y tế xã nói về căn bệnh "thường ngày" ở đây.
"Năm 2011, ông chồng Lương Văn Đ. (bản Huôi Muồng) phát hiện nhiễm "ết" và chết sau đó ít lâu. Đến cuối năm 2011, con trai ông Đ. Là Vi Văn C. (2 tuổi) cũng ra đi. Đầu năm 2012, chị vợ Lương Thị T. cũng mất, vì lây nhiễm "ết" từ chồng. Giờ, gia đình này chỉ còn có lại bé Lương Thị V. (12 tuổi) đang sống với ông nội. Thậm chí, có nhà, cả bố lẫn con chết cách nhau chỉ hai ngày vì AIDS. Có nhà, cả hai anh em ruột đang sống lay lắt... Hầu hết họ lây nhiễm HIV/AIDS do tiêm chích ma túy!

Chị Hà Thị H. không biết "ết" là bệnh gì
Hệ lụy của nghèo đói
Chúng tôi tìm đến căn nhà của chị Hà Thị H. (SN 1991, tại bản Na Chảo), người chịu rất nhiều nỗi đau từ HIV.* Theo đó, chồng chị là anh Lương Văn Th. (SN 1987) và bố chồng là Lương Văn T. (SN 1965) chết cách nhau chỉ đúng hai ngày. Đau xót hơn, H. chỉ nghe người ta nói là chồng mình chết vì bệnh AIDS, chứ bản thân H. cũng chẳng biết "ết" là gì. Hiện, H. chưa đi xét nghiệm, nhưng với việc sinh hoạt ******** không dùng các biện pháp phòng tránh, khả năng H. lây HIV từ chồng là rất cao!.
Được biết, Lương Văn Th. là con nghiện lâu năm, sau chuyển sang chích. Nghe người ta bảo, HIV đáng sợ nhưng đáng sợ như thế nào thì cả Th. và vợ đều không biết. Bởi vậy, khái niệm phòng tránh lây nhiễm cũng là điều quá mơ hồ. Khi Th. ra đi, con trai đầu lòng của vợ chồng anh chỉ mới tròn một tuổi. Th. chết được hai ngày thì bố anh cũng theo con về chín suối vì mang trong mình vi rút HIV. Sau cái chết của chồng và bố chồng, người ta cũng đã nói nhiều với H. về HIV và cô cũng muốn đi xét nghiệm để biết thực hư thế nào. Thế nhưng, khổ cái, tiền không có để đi bệnh viện!.
Đáng thương không kém là trường hợp của anh Hà Văn Đ. Khi chúng tôi tới thăm, Đ. nằm vật ra phản, phơi cơ thể chỉ xương là xương rồi thở dốc. Đ. nói: "Em không nghiện, chỉ chích có mấy lần thôi". Nhiễm "ết" như thế nào, Đ. không biết, mà "ết" đáng sợ thế nào, Đ. cũng không cần hay nên chẳng cần biết phải phòng tránh, khi nào vui vẫn hồn nhiên bắt vợ chiều. Chồng như thế nhưng vợ là Lô Thị Y. (SN 1992) cũng hồn nhiên chẳng kém. Đ. tâm sự, vợ chồng anh* chưa bao giờ biết bao cao su là gì, dù rằng cũng nghe người ta bảo phải dùng nó để tránh "ết".
Tiếp xúc với người dân nơi đây, chúng tôi được nghe kể những câu chuyện đau lòng về việc đồng bào dùng rượu để trừ "ết" như tin đồn chữa bệnh mà những kẻ ác ý tung ra. Theo đó, đồng bào nghe đâu đó bảo rằng, con "ết" là con sâu chui vào bụng làm mình đau nên rủ nhau uống rượu để giết con sâu "ết".... Từ "ết" sinh ra nhiều hệ lụy khác và câu chuyện ngoại tình, ăn nằm trái phép đang dần hình thành và có nguy cơ trở thành vấn nạn. Một cán bộ phụ nữ xã Đồng Văn còn cho biết: "Một số phụ nữ có chồng chết vì AIDS vài tháng sau lại thấy sống chung như vợ chồng với người đàn ông khác đã có vợ".
Cũng có những người còn biết khóc, lo lắng cho số phận mình và các con như chị Trần Thị Th. (SN 1981). Từ hồi chồng mất, tất cả mọi công việc nặng nhọc trong nhà đều một tay Th. lo: "Anh ấy đi khám dưới Nghĩa Đàn (Bệnh viện đa khoa Tây Bắc Nghệ An - PV), người ta bảo nghi nhiễm HIV. Em cũng chỉ nghe anh chị đằng nhà chồng nói lại thế thôi, chứ không biết đích xác được. Giờ anh chết rồi, em sợ lắm. Sợ mình bị lây từ chồng, sợ đứa con cũng bị nhiễm "H" nhưng chưa có tiền đi xét nghiệm. Nếu con em cũng nhiễm "ết" thì tội lắm. Nhưng nếu chỉ mình em nhiễm thì nó sống với ai?". Câu hỏi của Th. buông giữa lưng chừng núi, hình như chỉ có gió và nắng trả lời...