Xăng dầu: Bộ kêu lỗ, DN không giảm giá

[Siêu Nhân Leech]

Lãi chỉ là trên lý thuyết?
"Nếu tính theo đúng công thức của Nghị định 84, cả 4 mặt hàng xăng dầu lỗ trên dưới 700 đồng/lít. Nếu trừ đi phần bù lỗ từ Quỹ bình ổn là 500 đồng/lít và không tính lợi nhuận định mức 300 đồng/lít, giá bán còn dương trên dưới 100 đồng. Tuy nhiên, sự thực thì khác!" đại diện Công ty xăng dầu Đồng Tháp (Petimex) nhấn mạnh.
Như Bộ Tài chính đã thông báo, tính bình quân 30 ngày qua đến ngày 8/10, các mức chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ vẫn tiếp tục âm. Trong đó, xăng âm 733 đồng/lít, dầu diezen âm 710 đồng/lít, dầu hỏa âm 817 đồng/lít và dầu madut âm 564 đồng/kg.
Nhưng vì không được tính lợi nhuận định mức 300 đồng và được bù lỗ từ Quỹ bình ổn 500 đồng/lít theo yêu cầu của Bộ Tài chính, các kết quả lỗ trên sẽ chuyển sang lãi. Ví dụ, mặt hàng xăng A92 chuyển sang lãi 67 đồng/lít. Dầu diezen lãi 90 đồng/lít, dầu madut lãi 236 đồng/lít. Riêng dầu hỏa, vẫn tiếp tục lỗ 17 đồng/lít.
"Lãi đó chỉ là lãi danh nghĩa thôi", một đại diện của xăng dầu Đồng Tháp nói.
Theo doanh nghiệp này, sự khác biệt đầu tiên so với thực tế kinh doanh phải kể đến là chi phí bảo hiểm và cước vận tải chở hàng từ nước ngoài về cảng Việt Nam. Bộ Tài chính chỉ tính 2,5 USD/thùng cho xăng A92 và dầu diezen, 3 USD/thùng cho dầu hỏa và madut. Nhưng trong giao dịch hiện nay, các doanh nghiệp phải trả cao hơn nhiều so với mức phí đó. Tùy từng đơn hàng và khối lượng như tàu chở 7000 tấn hay 10.000 tấn hay 20.000 tấn xăng dầu mà mức phí trên sẽ cao thấp khác nhau.

Xăng dầu tính kiểu gì cũng lỗ (Ảnh: P.H)
Đại diện SaigonPetro cũng than thở: "Gần đây nhất, phí bảo hiểm, vận tải này đối với xăng đã tăng lên tới 3,5 USD/thùng, cao hơn tới 1 USD/thùng so với cách tính của Bộ Tài chính".
Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Petrolimex cũng cho hay, xăng dầu đang nhập từ rất nhiều nguồn như từ Trung Quốc, Singapore, Trung Đông, Hàn Quốc... nên mức phí vận tải, bảo hiểm sẽ có sự khác nhau.
Một lý do khác nữa khiến các DN kêu lỗ dài dài là xăng dầu không được tính lợi nhuận định mức, trong khi đây là một thành tố cố định trong công thức tính giá cơ sở- căn cứ để điều chỉnh giá. "Không tính lợi nhuận vào thì coi như, các Bộ bắt chúng tôi không được có lãi, chỉ được hòa hoặc lỗ", một doanh nghiệp ấm ức nói.
Các DN này bức xúc cho rằng, khi loại bỏ yếu tố lợi nhuận định mức trong công thức giá thì không thể gọi là giá cơ sở. Nói lỗ hay lãi lúc này đều không chính xác. Nói cách khác, đây là một cách để làm đẹp con số thuận tiện cho việc kiềm giá của Bộ Tài chính.
"Có thể coi như hòa vốn thôi. Không thể giảm giá", đại diện SaigonPetro đã chốt lại như vậy.
Ấm ức phí kinh doanh
Khi doanh nghiệp đầu mối xăng dầu còn đang ấm ức với Liên Bộ Tài chính- Công Thương trong các quyết định kiềm giá gần đây thì đúng là, người tiêu dùng "đừng có mơ" khi "muốn DN giảm giá!"
Đại diện công ty xăng dầu Đồng Tháp ngao ngán: "Từ tháng 7 đến nay, chúng tôi không có lãi đồng nào hết trơn! Có vài lô hàng có lãi tí rồi lại lỗ ngay".
Bởi theo phân tích của DN này, lúc được điều chỉnh thì Bộ cho tăng chưa đủ, Còn khi giảm thuế thì phải hiểu là giảm cho hàng tương lai, còn hàng tồn xăng dầu vẫn phải chịu lỗ.
Trong đó, cái ấm ức nhất của các đại gia xăng dầu là phí kinh doanh. Công thức tính giá cơ sở hiện hành của Bộ Tài chính vẫn đang áp mức 600 đồng/lít, vốn tính theo mặt bằng giá của năm 2009. Đến nay, để đủ trang trải cho cước vận tải trong nước, cho việc chiết khấu hoa hồng, duy trì hệ thống phân phối thì phải khoảng 900 đồng/lít.
"Vì lẽ đó, dù cho Bộ Tài chính có tính ra kết quả doanh nghiệp lãi, thì chúng tôi vẫn còn mắc lỗ ở mức phí kinh doanh bị lạc hậu trên", đại diện xăng dầu Đồng Tháp nhấn mạnh.
Ngay sau ngày 11/9- ngày Bộ Tài chính yêu cầu giữ giá, chỉ cho tăng xả Quỹ bình ổn và giảm thuế 3 mặt hàng dầu, công ty xăng dầu Đồng Tháp đã gửi ngay kiến nghị phản ánh, các công cụ quỹ, thuế đó chưa đủ cho DN hòa vốn. Tuy nhiên, đến nay Bộ Tài chính chưa có trả lời cụ thể nào cho DN.
Ông Trần Ngọc Năm cũng khẳng định: "Sau khi được bù từ Quỹ và bỏ lợi nhuận định mức thì Petrolimex coi như còn lãi vài chục đồng. Nhưng chỉ là lãi lý thuyết!"
Từ tháng 4/2011, hai Bộ Tài chính- Công Thương đã tính toán sẽ tăng phí này lên 860 đồng/lít. Gần đây, hai bộ cũng đã trình Thủ tướng phải tăng như vậy. Riêng vùng sâu, vùng xa, chi phí kinh doanh xăng dầu được cộng thêm tối đa 2%.
"Nhưng chẳng hiểu sao, đến giờ này, việc điều chỉnh như vậy vẫn chưa thấy đâu! Mọi việc chỉ bàn trên giấy", ông Năm tỏ vẻ thất vọng.
"Công thức tính giá cơ sở hiện nay khiến cho người dân tưởng DN có lãi! Nhưng sự thực, chúng tôi đã thiệt mất 260 đồng/lít phí kinh doanh thực tế rồi", ông Năm nhấn mạnh.
Cũng như Petimex, sau khi nhận lệnh phải giữ giá hôm 11/9, Petrolimex đã có văn bản gửi các Bộ đề nghị phải công bố đây là giai đoạn bình ổn giá xăng dầu. Nhưng các bộ cũng chưa có hồi âm gì!
Theo phân tích của các DN này, nếu giá thế giới có xu hướng giảm mạnh, DN có lãi thật thì chắc chắn, động thái đầu tiên sẽ phải là ngừng xả Quỹ bình ổn. Sau đó, nếu DN vẫn có lãi lớn, Bộ Tài chính không nâng thuế thì các DN này mới "dám" đăng ký giảm giá xăng dầu. Như hiện nay, "xăng dầu chỉ có tăng chứ không giảm" theo đánh giá của Bộ Tài chính.
Nói cách khác, khơi thông câu chuyện giá xăng dầu hiện nay sẽ phải xuất phát từ Bộ Tài chính.
Theo Nghị định 84, công thức tính giá cơ sở xăng dầu sẽ bao gồm: giá CIF + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt + chi phí định mức kinh doanh + lợi nhuận định mức + mức trích Quỹ bình ổn+ phí bảo vệ môi trường + thuế giá trị gia tăng (VAT). Trong đó, giá CIF được tính bằng giá bình quân 30 ngày tại thị trường Singapore + chi phí bảo hiểm và cước vận tải từ cảng nước ngoài về Việt Nam và quy theo tỷ giá VND/USD.
Hiện nay, thuế suất thuế nhập khẩu hiện hành ở mức 12% với xăng; 10% với dầu hỏa, madut; 8% với dầu điêzen, thuế VAT 10%. Riêng xăng chịu thêm thuế tiêu thụ đặc biệt 10%
Thuế bảo vệ môi trường là 1.000 đồng/lít đối với xăng, 500 đồng/lít đối với dầu diezen, 300 đồng/lít,kg đối với dầu hỏa và dầu madut.
Trích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là 300 đồng/lít,kg cho cả 4 mặt hàng. Chi phí lưu thông tính bán lẻ đối với mặt hàng xăng, điêzen, dầu hoả là 600 đồng/lít; chi phí lưu thông bán buôn đối với madút 400 đồng/kg. Lợi nhuận định mức: 300 đồng/lít,kg.