Ô tô, xe máy cõng gần chục loại thuế, phí

[Admin]

Theo Nghị định 18/2012 vừa được Chính phủ phê duyệt, từ ngày 1/6, người sở hữu* ô tô, xe máy sẽ đồng loạt phải nộp thêm một loại phí mới là phí sử dụng đường bộ. Về nguyên tắc, Chính phủ đã đồng ý với phương thức thu phí theo đầu phương tiện, mức thu phí cụ thể được Chính phủ giao Bộ Tài chính xây dựng.

“Cần câu cơm” cũng phải nộp phí

Ngoài loại phí trên, Bộ GTVT đang gấp rút hoàn thành dự thảo đề án thu phí lưu hành phương tiện cá nhân, áp dụng cho cả ô tô, xe máy. Mức phí này còn “khủng” hơn vì dự kiến mỗi năm, ô tô dưới 9 chỗ ngồi sẽ phải chịu phí lưu hành từ 20 - 50 triệu đồng/xe, xe máy từ 500.000 – 1 triệu đồng/xe. Loại phí này được đề xuất áp dụng tại 5 TP lớn là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và TPHCM. Ngoài ra, cơ quan này cũng đang đề xuất thu phí ô tô vào trung tâm TP giờ cao điểm với mức từ 30.000 – 50.000 đồng/lượt.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, nhận xét việc ban hành Nghị định 18/2012 cho thấy Chính phủ đã quyết định dùng biện pháp kinh tế để lập lại trật tự an toàn giao thông thay vì dùng giải pháp hành chính như trước đây. Giải pháp này sẽ đánh vào túi tiền của người dân, buộc người dân phải hy sinh lợi ích riêng để bảo đảm lợi ích chung của toàn xã hội.

Phí sử dụng đường bộ sẽ được áp dụng từ ngày 1/6 đối với cả ô tô và xe máy
Tuy nhiên, ông Hùng vẫn rất băn khoăn vì nếu hàng loạt đề xuất của Bộ GTVT được chấp thuận thì người sở hữu ô tô, xe máy sẽ phải “cõng” gần chục loại thuế và phí. Đối với ô tô, tổng hợp các loại phí có thể lên đến ít nhất 70 triệu đồng/năm. Đối với người sở hữu xe máy thì đây là gánh nặng quá sức vì trong số 31 triệu chiếc xe máy đang lưu hành (tính đến thời điểm cuối năm 2010), có rất nhiều người sử dụng xe máy là chiếc “cần câu cơm” nuôi cả gia đình.
Khả năng thất thu lớn
Theo Bộ GTVT, sau khi Nghị định 18/2012 có hiệu lực thi hành sẽ có nghiên cứu để đưa ra loại thiết bị tính phí sử dụng đường bộ đối với ô tô phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam. Hóa đơn nộp phí sẽ được bán theo tháng tại các trung tâm đăng kiểm. Trong thời gian chưa có thiết bị chuyên dụng tính phí, người sử dụng ô tô sẽ trả phí theo tháng, theo kỳ kiểm định hoặc mua cả năm. Đối với xe máy sẽ giao cho chính quyền địa phương tổ chức thu để phục vụ trực tiếp quản lý bảo trì đường địa phương.
Trao đổi với báo giới ngày 15/3, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cũng thừa nhận đây là việc khó thực hiện nhưng “nghiên cứu kỹ vẫn chưa tìm được phương án nào tối ưu hơn”.* Thủ tướng đã lựa chọn phương án thu phí qua đầu phương tiện để không ảnh hưởng tới các phương tiện không sử dụng đường bộ song phương án này cũng có nhược điểm là không phản ánh đúng việc người sử dụng phương tiện nhiều hay ít.
TS Khuất Việt Hùng, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Quản lý GTVT, cho biết bản thân ông không tán thành chủ trường thu phí qua đầu phương tiện vì rắc rối, các nước đều thu qua xăng dầu. Nay chưa rõ sẽ áp dụng công nghệ gì nhưng nếu sử dụng công nghệ, chắc chắn chi phí đầu tư rất lớn có thể làm giảm hiệu quả của chính sách do tiền thu không được bao nhiêu. Ông Hùng cho rằng đối với xe máy có thể có hai hình thức thu theo trước bạ và thu theo bảo hiểm cho người thứ 3. Ở phương án thu theo trước bạ chỉ có thể thực hiện được một lần đối với xe máy mua mới nên cũng không khả thi. Còn nếu thu theo bảo hiểm cho người thứ 3 thì chưa rõ vai trò của cơ quan cưỡng chế thực hiện. Khả năng người dân tự nguyện nộp phí là khá thấp, cần phải có quy định rõ cơ quan nào kiểm tra chủ xe máy đã nộp phí bảo trì đường bộ hay chưa, nếu chưa nộp thì phạt như thế nào, phạt theo nghị định nào.
Thuế và phí của ô tô
Theo chính sách thuế và phí hiện hành, một ô tô cá nhân ở Việt Nam dung tích xi lanh từ 2.000 cm3 đến dưới 2.500 cm3 đang phải chịu mức thuế và phí như sau: Xe đã qua sử dụng: 11.400 USD thuế nhập khẩu, 50% thuế tiêu thụ đặc biệt, 10% thuế GTGT, 10% đến 15% phí trước bạ. Xe mới nhập khẩu: thuế nhập khẩu bằng 82% giá trị xe, các loại thuế, phí khác tương đương với xe cũ nhập khẩu. Xe lắp ráp trong nước: chỉ chịu 3 loại thuế, phí nêu trên và không chịu thuế nhập khẩu.

Năm đầu tiên sẽ thu gần 6.000 tỉ đồngTrao đổi với phóng viên ngày 15/3, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết theo quy định tại Pháp lệnh Phí và Lệ phí, Bộ GTVT sẽ xây dựng dự thảo thông tư hướng dẫn về mức thu gửi Bộ Tài chính thẩm định, ban hành. Dự kiến đầu tuần sau, Bộ GTVT sẽ chốt bản dự thảo lần cuối chuyển sang Bộ Tài chính. Mức thu cụ thể đang được cân nhắc nhưng mức thu được Bộ GTVT đề xuất trước đây là từ 800.000 - 1,1 triệu đồng/tháng đối với ô tô, còn xe máy từ 80.000 – 150.000 đồng/năm. Trong đó, phí sử dụng đường bộ đối với ô tô được ban hành cụ thể đối với từng loại xe căn cứ vào chỗ ngồi, trọng tải. Đối với xe máy, thông tư chỉ quy định khung theo mức trần, mức sàn để các địa phương thu. Với mức phí nêu trên thì dự kiến trong năm đầu tiên, các phương tiện cơ giới đường bộ sẽ đóng góp khoảng 5.987 tỉ đồng vào Quỹ Bảo trì đường bộ.